Najdogodniejsze warunki pracy
Dodany przez admin dnia September 27, 2011
Oczywiste jest, że człowiek potrafi skutecznie pracować w odpowiednio przygotowanych warunkach. Warunkiem efektywnej pracy jest z całą pewnością zapewnienie pracownikowi warunków, w których zaspokojenie najważniejszych potrzeb niższego rzędu jest zapewnione. W przeciwnych warunkach, żaden człowiek nie może normalnie funkcjonować. Normalne funkcjonowanie, tj. tworzenie społecznych kontaktów, funkcjonowanie jako jednostka w swoim środowisku, pełnienie powierzonych zadań jest możliwie do osiągnięcia przez każdego człowieka w warunkach spełnienia potrzeb niższego i wyższego szczebla. Lecz jakiekolwiek braki w kontekście zapotrzebowań niższego szczebla może spowodować straty, zarówno finansowe jak i moralne. Czemu tak się dzieje?
Na samym początku należy wspomnieć o piramidzie ilustrującej potrzeby człowieka, wymyślonej przez A. H. Maslowa. Maslow był amerykańskim psychologiem, który zaproponował model hierarchii potrzeb złożony z pięciu oddzielnych poziomów. Kluczową tezą w jego modelu było stwierdzenie, że człowiek zaspokaja swoje potrzeby po kolei, zaczynając od tych niższego rzędu. Racjonalny człowiek nie zaczyna od góry piramidy, lecz zaspokaja je zaczynając od dołu, po kolei wspinając się na samą górę. Przekładając to na praktykę zarządzania: kierownictwo powinno motywować pracowników uwzględniając szczebel hierarchii potrzeb każdego pracownika. Wszelkie działania motywacyjne są zatem skazane na niepowodzenie, jeśli zaspokaja się pewien poziom potrzeb, ignorując poziom hierarchicznie niższy. Jeśli pracownika nie stać na zaspokojenie podstawowych potrzeb, nie ma sensu przekonywać go, że powinien być zadowolony, bo to i tak spełźnie na niczym. Zaspokajanie potrzeb musi przebiegać w ustalonej kolejności.
Na samym dole owej piramidy umieszczone są fizjologiczne potrzeby człowieka. Nie muszę nikogo przekonywać o tym, jak istotne jest zapewnienie odpowiednich warunków dla tych potrzeb ludzkich. Wspomnę tylko, że poprzez potrzeby fizjologiczne należy rozumieć wynagrodzenie, warunki pracy, podstawowy poziom bezpieczeństwa osobistego i rodziny. Idąc dalej dochodzimy do potrzeby bezpieczeństwa. Tutaj już należy zatrzymać się na chwilę. Znane są sytuacje bowiem, kiedy pracownicy chodząc do miejsca swojej pracy nie czują się bezpiecznie, co może być wynikiem kilku czynników. Jedną z historii oddającej poruszany problem pochodzi z magazynu pewnej firmy. Umieszczone w owym magazynie, wysokie półki na których poustawiany był towar, zostały postawione na źle przygotowanej podłodze. Wykonawca, któremu zlecono wykonanie posadzki nie wywiązał się odpowiednio z powierzonego zlecenia. W trakcie postawienia magazynu i ustawienia samych półek, nie stwierdzono żadnych niedociągnięć. Lecz po ustawieniu towaru, półki odchylały się znacznie od granicy dopuszczalnego odchylenia od pionu. Po pewnym czasie w magazynie nastąpił wypadek, w wyniku którego pracujący na wózku widłowym mężczyzna odniósł uraz na zdrowiu. Poza oczywistymi stratami finansowymi, problemami z dalszym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa, poziom odczuwanego bezpieczeństwa wśród pracowników dramatycznie spadł. Morale ludzi pracujących w tym miejscu z pewnością nie będzie takie jak sprzed wypadku, na pewno nie w przeciągu zbyt krótkiego czasu od momentu wypadku. Zaspokojenie drugiego szczebla potrzeb człowieka nie zostaje zaspokojone, a według teorii Maslowa, osoby tak funkcjonujące nie mogą normalnie rozwijać się w oparciu o kolejne poziomy potrzeb. Oprócz tego, potrzeby bezpieczeństwa związane są też z programami emerytalnymi, pewnością zatrudnienia, opieką zdrowotną czy też możliwością zapewnienia rozwoju dzieci. Potrzeby afiliacji dotyczy zaś potrzeb, które odnoszą się do relacji człowieka z innymi ludźmi w współdzielonym środowisku. Są to potrzeby, które dotyczą nawiązywania bliskich kontaktów z ludźmi, a obejmują między innymi potrzebę miłości, przyjaźni, przywiązania czy też nie mniej ważnej potrzeby akceptacji. Potrzeby te w większości zaspokajane są przez rodzinę i najbliższych znajomych, jednakże również środowisko przedsiębiorstwa może odgrywać w ich zaspokojeniu dożą rolę. Większość czasu dorosłego życia spędzamy w pracy, zatem przyjaźnie w tym środowisku czy poczucie przynależności do tego grona pozytywnie wpływa na efektywność ludzi. Niezaspokojenie potrzeb z tego poziomu może doprowadzić do zamknięcia się w sobie czy samotności, co niekorzystnie odbije się na funkcjonowaniu człowieka oraz jego efektywności. Potrzeby szacunku i uznania dotyczy zaś potrzeb zyskania uznania we własnych oczach i oczach innych ludzi. Ogólnie mówiąc, chcemy wiedzieć, że jesteśmy coś warci. Potrzeba szacunku może być deprawowana przez niską ocenę naszego zachowania wystawioną przez innych, zajmowanie mało satysfakcjonującej pozycji społecznej. Ważnym jest aby pamiętać, że na tym poziomie nie wystarczają uczucia bliskich, ważne jest, aby inni dostrzegali nasz profesjonalizm i doceniali go. Potrzeby te mogą być zaspokojone w organizacji między innymi poprzez publiczne pochwały ze strony kierownictwa, uznanie w zespole. Również ambitne i interesujące zadania delegowane przez kierownictwo mogą być elementami zaspokajającymi potrzeby tego poziomu. Ostatnią z potrzeb jest potrzeba samorealizacji. Dotyczy to potrzeb wynikających z dążenia jednostki do zajmowania się tym, do czego czuje powołanie czyli która dąży do zaspokajania własnych ambicji. Oznacza to również potrzeby związane z pełnym wykorzystaniem własnego potencjału i osiąganiem celów, które przynoszą satysfakcję. Zaspokajać najwyższą potrzebę samo-aktualizacji oznacza zaspokajać potrzebę nabywania wiedzy, zrozumienia świata, poszukiwania doznań estetycznych.
Prześledziliśmy piramidę Maslowa od najniższego szczebla potrzeb fizjologicznych aż do ostatniej, najwyższej potrzeby samorealizacji. Każdy pracodawca powinien być świadom tego, że wymagania od jakiegokolwiek człowieka efektywnej realizacji powierzonych mu zadań, musi być poprzedzone zapewnieniem odpowiednich warunków. Ominięcie zaspokojenia potrzeb na którymkolwiek z poziomów powoduje, że dana osoba nie będzie w stanie sprostać stawianym wymaganiom.
Komentarze
Napisz komentarz